تاریخچه 5 هزارساله قرمه سبزی
تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۲۳۰۷۷
«قورمهسبزی» از کی اختراع شد؟ بنا به تحقیقات تاریخی، قورمهسبزی غذایی ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ ساله است و این یعنی اختراع نشده، بلکه تکامل یافته و «غذای ملی» شده؛ و البته یکی از نمادهای همبستگی فرهنگی و تغذیهای ایرانیها.
«نجف دریابندری» در «کتاب مستطاب آشپزی، از سیر تا پیاز» قورمهسبزی را جزو «خورشهای سبز» قرار داده که اینطورند: «منظور از خورشهای سبز، خورشهایی است که یک پای ثابت آنها را سبزیهایی مانند تره و جعفری و نعنا و گشنیز تشکیل میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ترکیبات این غذای ملی ایران هم که نزد ایرانیان به «غذای مادری» و «چیزی شبیه زبان مادری»! معروف است در کتب آشپزی چنین است: «این خورش با سبزی قورمه شامل تره، جعفری، شنبلیله، گشنیز و اسفناج یا برگ چغندر به همراه لوبیا قرمز یا لوبیا چیتی و گوشت قرمز پخته میشود. مزه این خورش باید کمی ترش باشد از این رو، به آن کمی لیمو عمانی خشک یا آب لیموی تازه میافزایند».
نکته جالب قورمهسبزی هم این است که: «این غذا در ادوار تاریخی توانسته به تمام نیازها و سلایق پاسخگو باشد و انعطاف ظریفی که از خود به نمایش گذاشته است این قدرت را داشته که مردم تمام شهرها را در تمام دورههای مختلف زمانی به یکدیگر پیوند دهد و فریاد برآورد که ما همه ایرانی هستیم».
تکامل قورمهسبزی در زمان و مکان!
درباره تاریخچه قورمهسبزی اولین نکته اینکه در گذشته غذایی مخصوص بهار و تابستان بوده است؛ «قورمهسبزی را تنها در بهار و فصلهای گرم که سبزی بهوفور پیدا میشده است، طبخ میکردند و مثل امروز غذایی چهارفصل نبوده است». دیگر اینکه: «این غذا از ترکیب دو کلمه قورمه و سبزی تشکیل شده است. قورمه در زبان ترکی به معنی گوشت ریزشده است، اما در هنر آشپزی، روش طبخی است که برای نگهداری گوشت به کار میرود و ابداع عشایر است.
عشایر ایران برای اینکه بتوانند گوشت را تا سال بعد مصرف کنند آن را در چربی خود گوشت سرخ میکردند و سپس در کوزه یا مشک میریختند و بهاصطلاح گوشت را قورمه میکردند. این قورمه بهتنهایی غذایی لذیذ است، اما در فصلهای مختلف با مواد غذایی ترکیب میشده است تا طعمهای بدیعی به وجود بیاورد...
در نهایت ترکیب گوشت قورمه شده که کمی هم خشک است، با سبزی تازه، آب و لوبیا یکی از بینظیرترین طعمهای دنیا را به وجود آورده است».
نکته مهم درباره تکامل قورمهسبزی هم اینکه: «تبدیل قورمهسبزی به آنچه ما امروز میخوریم در گذر زمان و با چرخش این غذا در دیارهای مختلف اتفاق افتاده است. همین حالا اگر به شهرهای مختلف ایران سفر کنید با غذاهایی آشنا میشوید که شباهت زیادی به قورمهسبزی دارند ولی قورمهسبزی به معنای امروزیاش نیستند. مثلا در برخی شهرها ازجمله مشهد و همدان آبگوشت قورمهسبزی داریم که انگار آب قورمهسبزی را زیاد کردهاند تا در نبود برنج، بتوان در آن نان خرد کرد و بهعنوان یک غذای نانی خورد...
امروزه مواد اولیه این خورش در هرجا و هرفصلی در دسترس است و تنها تفاوت این غذا در شهرهای مختلف به نوع لوبیای آن یا کم و زیاد شدن یکیدو نوع سبزی برمیگردد... و مثلا در مدل آذربایجانی آن از لوبیای چشمبلبلی استفاده میشود و به سبزیهای مرسوم، گشنیز و برگ چغندر یا اسفناج هم اضافه میکنند».
یادگار پیشدادیان و کیان
در منابع تاریخی به قورمهسبزی بهعنوان خوراکی از گوشت و انواع سبزیها اشاره شده است و آن را یکی از خورشهای اصلی و محبوب ایرانی دانستهاند. از همه جالبتر اینکه «نادر میرزا قاجار» نواده «فتحعلیشاه قاجار» در کتاب «خوراکهای ایرانی» که به آشپزی دوره قاجار اختصاص دارد درباره قورمهسبزی نوشته است: «این خورش را خانهخدای[فرمانروای خانه؛ منظور همسرش است] سرود[گفت] که یادگار پیشدادیان و کیان است. نخست که خورشها کردهاند، این خوردنی بوده است، مگر آنکه قورمه زبان ترکان است و به پارسی خورش سبزی است و اکنون به همهجای قورمهسبزی گویند. بانو گوید این خورش را خوالیگر[آشپز، طباخ] من چنان پزد که به جهان بامزهتر از آن نباشد».
جا افتادن یا نیفتادن!
حُسنختام این خورش محبوب ایرانی هم اینکه جا افتادن و نیفتادن آن همیشه محل بحث است در خانهها و مهمانیها و گفتگوهای ایرانیها. دیگر اینکه قورمهسبزی برای خودش یک روز هم دارد که ایرانیها در فضای مجازی و رسانهها برایش بزرگداشت میگیرند و اولین شنبه آذر ماه است و آن را «روز جهانی قورمهسبزی» مینامند.
آخر سر هم اینکه این غذا یک ضربالمثل هم دارد که همان است که میگویند: فلانی کلهاش بوی قورمهسبزی میدهد. یکی از دلایلی که برای رواج این ضربالمثل ذکر میشود این است که چون در گذشته این غذا را برای مجالس ترحیم و خیرات اموات نیز میپختند وقتی کسی کارهای خطرناک میکرد یا علیه قدرتمندان حرفهای ناخوشایند و تند و تیز میزد دربارهاش میگفتند: کلهاش بوی قورمهسبزی میدهد.
منبع: همشهری آنلاین
تماشاخانه ببینید| کار کشاورزان هلند هم به اعتراض تراکتوری رسید ببینید| مسابقه سرعت با ماشین چمنزنی/ اینجا خبری از فراری و مکلارن نیست فیلم های دیگرمنبع: عصر ایران
کلیدواژه: قورمه سبزی خورش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۲۳۰۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سبزیهای بینظیر برای کنترل قند خون
یک انتخاب سالم برای جلوگیری از نوسانات قندخون در مبتلایان به دیابت نوع دو، مصرف سبزیجات کم کربوهیدرات است. این سبزیها حاوی ویتامینها، مواد معدنی و فیبر و در عین حال کم کالری هستند.
به گزارش ایسنا، ۸ نوع سبزی مفید برای حال دیابتیهای نوع دو شامل موارد زیر است:
اسفناج: این سبزی کم کربوهیدرات انتخاب عاقلانهای برای مبتلایان به دیابت نوع دو و حاوی فولات، بتاکاروتن و ویتامین K است. محققان حتی اعلام کردهاند که رژیم غذایی سرشار از سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج خطر ابتلا به دیابت را تا حدود زیادی کاهش میدهد.
گوجه فرنگی: حاوی ویتامین ث و یک منبع عالی از ویتامین A و پتاسیم محسوب میشود. هر فنجان آب گوجه فرنگی تنها ۳۲ کیلوکالری دارد. گوجه فرنگی حاوی لیکوپن و آنتی اکسیدانهای قوی است که در برابر بیماریهای قلبی، سرطان پروستات و ... محافظت ایجاد میکند ضمن اینکه برای دیابتیها یک خوراکی کم کربوهیدرات است.
کلم بروکلی: علاوه بر این که کربوهیدرات کمی دارد، سرشار از ویتامینهای A، Cو K، فیبر و آهن است.
خیار: یک فنجان خیار خرد شده تنها ۵ گرم کربوهیدارت دارد و شما در صورتی که مبتلا به دیابت باشید، بدون هیچ گونه نگرانی میتوانید مقادیر زیادی از آن را مصرف کنید. خیار یک منبع عالی از ویتامین K، پتاسیم و ویتامین C نیز محسوب میشود.
کلم: خوردن کلم یک راه ارزان برای اضافه کردن ویتامین های K و C به رژیم غذایی است؛ البته به علاوه آنتی اکسیدانها، فیبر، منگنز و ویتامین B۶.
کلم بروکسل: این نوع کلم نیز سرشار از ویتامین A، C و فولات و فیبر است و محققان بر این باورند که علاوه بر فوایدش برای دیابتیها، میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها را دفع کند.
گل کلم: این نوع سبزی سرشار از ویتامین C، فیبر، پتاسیم و فولات است. به علاوه مصرف روزانه ۱۲۲ گرم از این سبزی در روز تا ۱۴ درصد خطر ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش میدهد.
مارچوبه: بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، این گیاه نیز در هر فنجان تنها ۲۷ کالری و ۵ گرم کربوهیدرات دارد و سرشار از ویتامینهای A و K است. هنگام خرید مارچوبه تلاش کنید ساقههای سبز روشن آن را انتخاب کنید. مصرف منظم مارچوبه سبب کنترل میزان قند خون و افزایش تولید انسولین در بدن میشود.
سایر اخبار (تصاویر) این گوسفند غولپیکر چینی از پورشه هم گرانتر است! قارچهای زامبیِ سریال آخرین بازمانده (The Last Of Us) واقعی هستند! (تصاویر) عجیب و باورنکردنی؛ اجساد در این شهر خود به خود مومیایی میشوند آخرین حسی که افراد در حال مرگ از دست میدهند، چه حسی است؟